W czasie wiosennych wyjazdów rowerowych "za miasto" często przejeżdżam przez Lipki (k. Brzegu). Tam, drogą przez śluzę do lasu i dalej. Pierwsze wycieczki zazwyczaj organizujemy w okolicach kwietnia, maja. Wtedy właśnie w lesie przy śluzie Lipki można poczuć zapach czosnku. Początkowo nie kojarzyłam lasu z czosnkiem. Dopiero kolega - myśliwy - pokazał nam źródło zapachu - zielone listki o wydłużonym, lancetowatym kształcie. Był to czosnek niedźwiedzi. Starogermańska legenda głosi, że był on pierwszym posiłkiem niedźwiedzi po przebudzeniu się z snu zimowego (stąd nazwa rośliny). Doszli więc do wniosku, że skoro czosnek wzmacnia niedźwiedzia, to jest w stanie wzmocnić również człowieka.
Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum) należy do rodziny amarylkowatych (Amaryllidaceae). Jest rośliną o właściwościach leczniczych. W środowisku naturalnym można go spotkać w wilgotnych europejskich i kaukaskich lasach. Roślina dorasta zwykle do 50 cm wysokości.
W maju zaczynają kwitnąć. Mają drobne, białe kwiatki. W okresie kwitnienia i później liście nie są już takie smaczne. Są twardsze. Świeże listki mają smak podobny do czosnku, jednak delikatniejszy. Jest bardzo dobrym dodatkiem do sałatek lub kanapek - zarówno jako dodatek smakowy, jak i estetyczny (ładny, jasnozielony, kontrastujący np. z pomidorem czy twarogiem :)). Może zastąpić szczypiorek lub rzeżuchę. To prawdziwy cud natury, pierwsza w zupełności naturalna nowalijka, która pojawia się już w marcu.
Oczywiście mój pierwszy kontakt z rośliną skończył się urwaniem kilku listków w celach konsumpcyjnych. Okazało się, że taka działalność nie jest zgodna z prawem! Dziki czosnek niedźwiedzi jest w Polsce pod ochroną :( Jest jednak dobra wiadomość - można go uprawiać w ogródku.
Jest to roślina mrozoodporna. Cebule należy sadzić na przełomie września i października na głębokość 6-8cm w odległości co 10cm. Czosnek niedźwiedzi z powodzeniem możne rosnąć na stanowiskach zacienionych.
Oprócz właściwości dekoracyjnych gatunek ten najczęściej jednak jest uprawiany ze względu na właściwości lecznicze – cebule działają bakteriobójczo, pobudzają apetyt oraz wydzielanie śluzu w oskrzelach. Liście czosnku natomiast zawierają znaczne ilości witaminy C i warto je dodawać do zup, sosów, sałatek.
Czosnek niedźwiedzi był od niepamiętnych czasów, powszechnie spożywany w okresie przednówka w naszej strefie klimatycznej. Od wieków traktowany jak antidotum na różne dolegliwości oraz prawdziwa bomba witaminowa. Mając wiele właściwości odżywczych podobnych do czosnku, uznawany był jako wyjątkowo skuteczny lek przeciwko przeziębieniom. W wielu częściach Azji, w części środkowej, na Kaukazie, Chinach występuje w kilku odmianach. Tam traktowany jest jako jedna z podstawowych przypraw. (www)
Czosnek niedźwiedzi zawiera ogromne ilości aktywnej siarki. Wytwarza niezwykle silne enzymy, powodujące odtrucie i wydalanie z organizmu metali ciężkich, pestycydów, herbicydów, jak i wszelkich związków toksycznych. Jest najbogatszą na świecie rośliną, zawierającą aktywne związki siarki, posiada ich siedem razy więcej niż czosnek naturalny!
Badania naukowe dowodzą, że czosnek niedźwiedzi zapobiega sklejaniu się płytek krwi, rozrzedza krew i poprawia jej cyrkulację w naczyniach krwionośnych. Ważnym aspektem jest też jego wysoki poziom żelaza, aż 30 % przewyższa cz. pospolity. Żelazo to jest dobrze przyswajalne i nie powoduje zaburzeń żołądkowych ani zaparć, charakterystycznych w przypadku podawania żelaza w formie „medykamentowej”. Ponadto, w czosnku niedźwiedzim stwierdzono takie substancje, jak flawonidy, saponiny, bogaty zestaw enzymów i aminokwasów, mangan oraz związki o działaniu antybiotycznym. (www)
Czosnek niedźwiedzi jest jednym z najskuteczniejszych środków stosowanych w zwalczaniu drożdżaka (Candida albicans), siejącego spustoszenie w przewodzie pokarmowym i nie tylko. Dodatkowym atutem jest fakt, że spożywany w postaci suszu lub nalewki jest pozbawiony charakterystycznego zapachu. Skutecznie broni przed miażdżycą i wysokim ciśnieniem. Zabija także bakterie i wzmacnia odporność.
Związki siarki zawarte w czosnku niedźwiedzim są także skuteczne w leczeniu schorzeń reumatycznych. Siarka jest podstawowym budulcem tkanki łącznej i kolagenu, z których zbudowane są stawy, wpływa na prawidłowy rozwój chrząstek stawowych, ułatwia ich regenerację i sprawne funkcjonowanie. Ponadto posiada właściwości przeciwzapalne, dzięki czemu łagodzi dolegliwości narządów ruchu.
Siarka jest m.in. podstawowym składnikiem keratyny - białka skóry, włosów i paznokci oraz kolagenu. W związku z tym jest współodpowiedzialna za ich kondycję. Gdy jej brakuje, paznokcie i włosy stają się łamliwe, a cera staje się blada i zmęczona. Dlatego czosnek niedźwiedzi to pożądany składnik diety dla urody. (www)
Ważne:
Liście czosnku niedźwiedziego są łudząco podobne do rosnących w tym samym czasie liści konwalii majowej, których zjedzenie może doprowadzić do zatrucia. To jeszcze jeden argument za tym, aby nie zbierać w lesie tej dziko rosnącej rośliny. (www)
Zachęcam do spróbowania czosnku niedźwiedziego i stosowania regularnie. Może spróbować uprawiać samodzielnie? Do lasu również warto się wybrać - na spacer i podziwiać naturę, jej kolory i zapachy. Niekoniecznie po zbiory chronionych roślin :)
KS
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz