Tarczyca jest to niezbędny do życia narząd położony w okolicy szyi. Zazwyczaj składa się z dwóch płatów i łączącej ich cieśni, rzadziej mamy do czynienia z różnymi anomaliami rozwojowymi. Gruczoł ten służy do produkcji hormonów tarczycy: tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3), które z krwią są rozprowadzane po całym organizmie i wykorzystywane przez każdą komórkę naszego organizmu.
Czym jest niedoczynność tarczycy i jakie są jej przyczyny?
Jest to stan niedostatecznego wydzielania hormonów tarczycy oraz są to skutki niedoboru hormonów tarczycy. Najczęstszym powodem zaburzeń jest zapalenie tarczycy m.in. choroba Hashimoto. Częstą przyczyną niedoczynności tarczycy jest również usunięcie gruczołu z powodów medycznych, rzadziej (u osób młodych) wynika z niedoboru jodu lub wrodzonego zaburzenia, jeszcze rzadziej stanowi skutek choroby przysadki mózgowej bądź działaniem niektórych leków.
Objawy niedoczynność tarczycy:
• wysuszenie skóry (zwłaszcza na łokciach i kolanach),
• obrzęki, wzrost masy ciała (ale nie zawsze ilości tkanki tłuszczowej),
• zaparcia,
• osłabienie,
• objawy depresji,
• pogorszenie sprawności intelektualnej,
• choroby układu sercowo-naczyniowego.
Leczenie niedoczynność tarczycy dietą
Białko
Udział energii pochodzącej z białka/dzień stanowić powinien ok. 15-20% konsumowanych pokarmów. Ważne jest tutaj pełnowartościowe białko – wpływa ono na przyspieszenie spowolnionego tempa przemiany materii z powodu niedoczynności tarczycy.
Źródłem białka jest:
suszone nasiona strączkowe, kurczak, wołowina, wieprzowina(schab surowy z kością), cielęcina, ryby, jajka, mleko i jego przetwory, ser twarogowy.
Tłuszcze
Należy ograniczyć spożycie tłuszczy; jednocześnie zastępując nasycone kwasy tłuszczowe wielonienasyconymi (WNKT), a przede wszystkim kwasami omega-3 – kwasy te nadają odpowiednią płynność oraz integralność błonie komórkowej, co ułatwia oddziaływanie hormonów tarczycy na komórki.
Źródła WNKT:
oliwa z oliwek, olej rzepakowy, z pestek winogron, słonecznikowy, nasiona i ziarna (sezamu, słonecznika, pestek dyni), orzechy (laskowe, włoskie, koksowy), ryby morskie (węgorz, łosoś, dorsz).
Węglowodany
Węglowodany proste należy zastępować złożonymi, gdyż zapewnia to stopniowe uwalnianie glukozy do krwi; ma to znaczenie w kontekście zaburzenia metabolizmu węglowodanów, które może towarzyszyć niedoczynności tarczycy.
Źródła złożonych węglowodanów:
mąka (ryżowa, pszenna typu 500, żytnia typu 2000, gryczana), kasze (ryż brązowy, gryczana, jaglana), makarony (makaron bezjajeczny z semoliny, makaron dwujajeczny), pieczywo (chleb chrupki, chleb żytni razowy), warzywa (soczewica czerwona, nasiona suche, groch nasiona suche, ziemniaki, szparagi itp.), nasiona i ziarna (len, słonecznik, sezam).
Błonnik pokarmowy
Dzienne spożycie błonnika powinno być zawarte w granicach 20 – 40g/dzień – odpowiednia podaż płynów ok. 1,5-2l/ dzień zapewnia odpowiednie efekty fizjologiczne związane z obecnością włókna pokarmowego.
Źródłem błonnika jest:
produkty zbożowe (otręby pszenne, płatki zbożowe – żytnie, kukurydziane), mąka żytnia, grube kasze ( ryz brązowy, kasza gryczana), warzywa (nasiona roślin strączkowych (fasola biała, szparagowa), korzeniowe (pietruszka, burak), owoce (owoce suszone), drobnopestkowe (malina, truskawka).
Warzywa kapustne
Zawierają one glukozylany, które wykazują działanie wolotwórcze, dlatego zalecam gotowanie warzyw kapustnych w dużej ilości wody, bez przykrycia krojenie ich w grubsze kawałki, wybierać można również takie warzywa mrożone zawierają one wtedy ok. 30-40% mniej substancji wolotwórczych.
Soja
Zalecam odpowiednią podaż jodu przy spożywaniu soi, gdyż może powodować ona wola lub cechy niedoczynności tarczycy oraz może zakłócać wchłanianie niektórych leków stosowanych przy niedoczynności tarczycy (zalecam unikania spożywania soi na I śniadanie, gdyż może ona zaburzać przyjmowane leki na niedoczynność tarczycy).
Zalecam również zwrócenie uwagi na następujące witaminy oraz składniki mineralne:
JOD
Funkcje:
Jod jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy (wchodzi w skład hormonów tarczycy, które biorą udział w regulowaniu podstawowych funkcji życiowych: kontrolują temperaturę, układ nerwowy, mięśniowy, podział komórek przez co wpływa na tempo metabolizmu w organizmie), zapobiega powstawaniu wola.
Źródła:
Sól jodowana, ryby morskie, owoce morza, drożdże, morszczyn, cebula.
SELEN
Funkcje:
Jest to mikroelement działający bezpośrednio w połączeniu z witaminą E. Bierze udział w eliminacji wolnych rodników i metali ciężkich takich jak arsen, kadm, srebro i rtęć, bierze udział w przemianie hormonów tarczycy.
Źródła:
Żywność pochodzenia morskiego, mięso, kukurydza, mąka pełnoziarnista, warzywa strączkowe.
ŻELAZO
Funkcje:
Najistotniejszy składnik czerwonego barwnika krwi (hemoglobiny), niezbędny także w procesie tworzenia czerwonych ciałek krwi w szpiku kostnym, żelazo wiąże dwutlenek węgla w hemoglobinie i transportuje go do płuc, skąd jest on usuwany. Pierwiastek ten jest także składnikiem wielu enzymów i białek biorących udział w metabolizmie organizmu. Bierze udział w syntezie DNA, niezbędny do prawidłowej budowy skóry, włosów, paznokci, do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego.
Źródła:
Mięso, wątroba, ryby, żółtko jaj, twaróg, orzechy, mleko, warzywa strączkowe, brokuły, szpinak, krewetki.
CYNK
Funkcje:
Jest niezbędny do syntezy DNA i RNA, białek, insuliny i nasienia, niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania systemu immunologicznego oraz do aktywacji ponad 80 enzymów. Bierze udział w metabolizmie węglowodanów, tłuszczy, białek i alkoholu. Potrzebny w procesie ochrony przed wolnymi rodnikami, odczuwania smaku i zapachu, ma wpływ na wygląd włosów i paznokci.
Źródła:
Chude mięso, chude mleko, żółtko jaj, mąka pełnoziarnista, orzechy, żywność pochodzenia morskiego.
WITAMINA A
Funkcje:
Aktywność witaminy A wykazuje szereg związków strukturalnie spokrewnionych. W organizmie zwierzęcym jest to Retinol oraz jego pochodne. W roślinach i grzybach witamina A występuje tylko jako prowitamina i jej głównym związkiem jest ß-karoten, ponadto występują związki określane jako Karotenoidy. Witamina A zapobiega kurzej ślepocie, osłabieniu wzroku, pomaga w leczeniu wielu chorób oczu, wchodzi bowiem w skład rodopsyny, światłoczułego barwnika znajdującego się w pręcikach siatkówki oka. Witamina A zapewnia również prawidłowy wygląd skóry i wpływa na syntezę białek, lipidów i hormonów tarczycy, utrzymuje w zdrowiu błonę śluzową jamy ustnej, nosa, gardła, płuc, przewodu pokarmowego oraz zwiększa oporność na zakażenia.
Źródła:
Jako Retinol i pochodne: w wątrobie, tranie z rybiej wątroby, żółtku jaja, mleku, maśle, margarynach. Jako ß-karoten i pochodne (prowitamina A): w czerwonych i żółtych owocach oraz warzywach (marchewce, dyni, morelach, brzoskwiniach), ciemno zielonych częściach warzyw (szpinak, brokuły, jarmuż, sałata).
WITAMINA D
Funkcje:
Witamina D pełni istotną funkcję w regulowaniu przemiany wapnia i fosforu oraz tworzeniu kości. Witamina ta wzmaga wchłanianie wapnia i fosforu z jelit, a także hamuje ilość wapnia wydalanego z organizmu. Jest także niezbędna do optymalnego formowania układu szkieletowego, pośrednio wpływa na prawidłowe przewodzenie nerwowe oraz prawidłową pracę serca.
Źródła:
Syntetyzowana przez organizm pod wpływem światła słonecznego, występuje w tranie z wątroby ryby, sardynkach, makrelach, śledziach, łososiu, tuńczyku, żółtku jaja, wątrobie, mleku i jego przetworach.
WITAMINA C
Funkcje:
Witamina C, uczestniczy w produkcji kolagenu i podstawowych białek w całym organizmie (kości, chrząstki, ścięgna, więzadła), uczestniczy w procesach metabolicznych jako substancja przenosząca elektrony, jako jeden z najważniejszych przeciwutleniaczy pełni także istotną funkcję w reakcjach odtruwania i odporności organizmu chroniąc go przed procesami utleniania, uczestniczy w metabolizmie tłuszczów, cholesterolu i kwasów żółciowych, uczestniczy w regeneracji witaminy E, jest czynnikiem stabilizującym układ odpornościowy i immunologiczny, hamuje powstawanie w żołądku rakotwórczych nitrozoamin. Ma właściwości bakteriostatyczne i bakteriobójcze w stosunku do niektórych drobnoustrojów chorobotwórczych, bierze udział w biosyntezie hormonów kory nadnerczy, podnosi odporność organizmu.
Źródła:
Występuje w owocach dzikiej róży, czarnej i czerwonej porzeczce, czerwonej i zielonej papryce, brukselce, czarnym bzie, kalafiorze, truskawkach, szpinaku, kiwi, pomarańczach, cytrynach, malinach, grejpfrutach, pomidorach, ziemniakach, kapuście, cebuli, brokułach, kalarepie, szparagach, poziomkach, wątrobie, jeżynach.
dietetyk, Piskorska Barbara
Kopiowanie niniejszego artykułu lub jego części jedynie za pisemną zgodą autora. Dzielenie się artykułem poprzez podanie linka do niego, jak najbardziej zalecamy.
Bibliografia:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz