Udar mózgu

Flickr

Chwilowo słoneczna jesień zminiła się w bardziej pochmurną wersję, więc, mimo weekendu, nastroje trochę bardziej poważne. Bo też czasami tak trzeba. Tak jak nie zwasze świeci radośnie słońce, tak i nasze zdrowie wymaga większej uwagi. Dzisiaj poświęcimy chwilę sprawie poważnej. Od nas zależy czy będziemy umieli poradzić sobie z problemem, który może dotknąć nas lub naszych bliskich.

Udar mózgu stanowi bardzo istotny problem nie tylko medyczny, ale również społeczny, jest jedną z głównych przyczyn niepełnosprawności psychofizycznej. Szacuje się, że rocznie na świecie na udar mózgu zapada 15 mln osób, a około 5 mln umiera. Choroba ta zajmuje trzecią pozycję (po schorzeniach układu krążenia i nowotworach) wśród przyczyn zgonów.

Udar jest najczęstszą przyczyną długotrwałej niesprawności i inwalidztwa w populacji dorosłych, co skutkuje poważnymi konsekwencjami socjalnymi i ekonomicznymi. Aspekty ekonomiczne są związane nie tylko z kosztami leczenia szpitalnego, ale przede wszystkim z opieką długoterminową, długotrwałą rehabilitacją i leczeniem przewlekłym chorych po przebytym udarze.

Z danych statystycznych wynika, że wśród pacjentów, którzy przeżyli udar, 60% pozostaje w mniejszym lub większym stopniu niesprawnych ruchowo, z czego połowa chorych jest niesamodzielnych lub wymaga stałej opieki.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje udar mózgu jako nagłe ogniskowe zaburzenie czynności neurologicznych trwające ponad 24 godziny, w którym wykluczono przyczyny inne niż krążeniowe. Innymi słowy jest to trwające ponad dobę uszkodzenie pewnych obszarów mózgu powstające z powodu nieprawidłowej pracy układu krwionośnego.

Udar mózgu dzielimy na udar niedokrwienny, krwotoczny oraz podpajęczynówkowy.

• Udar niedokrwienny – stanowi większość, bo około 85% przypadków wszystkich udarów. Spowodowany jest ograniczeniem w przepływie krwi w jednej z głównych tętnic mózgu. Przyczyną ograniczonego przepływu może być ognisko miażdżycowe lub zator spowodowany materiałem pochodzącym z układu żylnego (np. fragmenty krwiaków).
• Udar krwotoczny, który stanowi 10% wszystkich przypadków i spowodowany jest przerwaniem ciągłości naczyń krwionośnych w obszarze mózgu.
• Udar podpajęczynówkowy – stanowiący jedynie 5% przypadków i spowodowany jest najczęściej przez pęknięcie tętniaka w pewnym obszarze mózgu.

Udar niedokrwienny

Do najczęstszych objawów udaru mózgu należą:

• niedowład lub całkowity paraliż,
• zaburzenia mowy lub całkowita jej utrata,
• porażenie ustno – twarzowe – problemy z połykaniem, przyjmowaniem pokarmów,
• zwiększone lub zmniejszone napięcie mięśniowe,
• spastyczność czyli wzmożony odruch na rozciąganie,
• problemy psychologiczne: chwiejność emocjonalna, depresja, zmiany osobowości.

Leczenie udaru mózgu jest długim procesem, który obejmuje zarówno hospitalizację, jak i rehabilitację w warunkach domowych. Długość leczenia uzależniona jest od siły udaru oraz poziomu wycieńczenia organizmu.Zgodnie z zasadami współczesnego postępowania każdy chory z udarem mózgu powinien być natychmiast, w trybie pilnym, skierowany do szpitala. Czas rozpoczęcia leczenia jest jednym z podstawowych czynników wpływających na rokowanie. Leczenie udaru ma na celu jak najszybsze przywrócenie przepływu krwi w obszarze objętym niedokrwieniem (leczenie antyagregacyjne, leczenie trombolityczne), przeciwdziałanie niekorzystnym zjawiskom biochemicznym powstającym w wyniku niedokrwienia (leczenie neuroprotekcyjne) oraz wczesne wykrywanie i leczenie powikłań pozamózgowych.

Rehabilitacja po przebytym udarze mózgu powinna rozpocząć się natychmiast. Im później rozpoczęta rehabilitacja procesów ruchowych i poznawczych, tym większe ryzyko pojawienia się możliwych do uniknięcia powikłań takich jak np. spastyczność czy uczenie się ruchów nieprawidłowych, co w efekcie może powodować spowolnienie procesu zdrowienia. 

O rehabilitacji - szczegółowo w następnym wpisie.